28 Şubat 2025 akşamı, Güneş Sistemi’nin diğer yedi gezegeni (Satürn, Merkür, Neptün, Venüs, Uranüs, Jüpiter, Mars) gökyüzünde aynı anda ve düzgün bir sıra hâlinde, büyük gezegen hizalanması adlı şahane bir göz ziyafeti olarak gözlemlenecek.
Fakat dahası var. Bu tarihten önce, 21 Ocak 2025 günü, bu yedi gezegenden altısı (Merkür dışında) gökyüzünde büyük bir dizilim şeklinde hizalanacak.
Birkaç gezegenin Güneş ile aynı tarafta olması sıra dışı olmamasına rağmen çoğu gezegenin veya bütün gezegenlerin bir tarafta hizalanması daha az yaygın.
Üç ile sekiz gezegenin bulunması bir kavuşum oluşturur. Beş veya altı gezegenin kavuşumuna ise büyük hizalanma denir, fakat bu kavuşumlar genellikle beş gezegenden oluşur. Yedi gezegenin hizalanması ise aralarından en nadiridir.
Bu kavuşumlar, Güneş Sistemi şemalarında veya illüstrasyonlarında görülen düzgün gezegen kuyrukları değillerdir ki böyle bir olgu maalesef evrenimizde gerçekleşmez. Yine de gezegenler hayali bir çizgide hizalanmış gibi gözükür.
Bunun oluşma sebebi, Güneş Sistemi’ndeki gezegenlerin tutulum adlı düz bir düzlemle Güneş’in etrafında dönmesidir. Bazı gezegenlerin yörüngeleri bu düzlemin üstüne veya altına hafifçe eğilmiştir fakat hepsi Güneş’in oluşumuna bağlı olarak aynı düzey içerisindedir.
Çeşitli materyallerle dolu bulutta süzülen bir genç yıldız dönmeye başlar. Bu hareketle de yıldızın etrafındaki bulut, ekvatoru etrafında düz bir disk şekline evrilir. Gezegenler de bu diskin kalıntılarından oluşur ve eğer diğer yer çekimsel olgulardan etkilenmezse, bu kademede yörüngesine devam eder.
Arada sırada, gezegenler yörüngeleri etrafında dönerken Güneş ile aynı tarafta olur, böylelikle de biz onları gökyüzünde gözlemleriz. Bu olgu da 21 Ocak ve 28 Şubat akşamlarında gökyüzüne cazibe katacak.
Nasıl Gözlemlenir?
Bu kavuşumlar için zamanı ve gökyüzündeki pozisyonlarını bulmak çeşitli araçlar var.
Time and Date sitesinin, seçilen bir tarihe göre her gezegenin doğuş ve batış zamanlarını bulan ve gökyüzünde nerede olduklarını içeren interaktif araçları var.
Stellarium sitesinde de buna benzer, gezegenlerin gökyüzündeki yerlerini gösteren bir aracı var.
Sky Tonight adlı telefon uygulaması, telefonunuzun donanımını kullanarak konumunuzu bulur ve gökyüzünün haritasında her gezegenin gerçek zamanlı pozisyonunu gösterir. Bununla birlikte, benzer başka uygulamalar da bulunuyor.
Gezegenleri tüm ihtişamıyla görmek için dürbüne veya teleskoba da ihtiyacınız var, o yüzden şimdiden planlamaya başlayın!