20 Nisan 2023 günü Avustralya’da ve Asya’nın Güneydoğu kesimlerindeki bilim insanları ve astronomi meraklıları Hint ve Pasifik Okyanusu üzerinde gerçekleşen bir Hibrit Güneş tutulmasını seyretmek üzere Dünya’nın dört bir yanından bir araya geldi.
Güneş tutulmaları; Güneş, Ay ve Dünya’nın kısmen veya tamamen aynı hizaya gelmesiyle gerçekleşir. Ay, Dünya ile Güneş arasına girerek yıldızımızın ışınlarının Dünya üzerindeki belli bölgelere ulaşmasını engeller. Güneş tutulmaları tam, halkalı, parçalı ve hibrit olarak sınıflandırılır. Tam Güneş tutulması sırasında Ay Güneş’i tamamen kapatır ve Güneş’in atmosferinin en dış katmanı olan korona şekilde beyaz bir taç gibi görünür hale gelir. 20 Nisan 2023 tarihinde gerçekleşen tam Güneş tutulması sırasında elde edilen ilk görüntüde Güneş’in korona katmanı net bir şekilde gözüküyor. Bu tip tutulmalarda Güneş’ten gelen ışıklar belli bir süre boyunca tutulmanın gözlendiği bölgelere ulaşmadığından birkaç saniye boyunca koruma gözlüğü olmadan seyredilebilir. Halkalı tutulmalar ise Ay’ın Dünya’ya en uzak olduğu konumlarda gerçekleşir. Bu yüzden Dünya’dan bakıldığında yıldızımızı tam kapatabilecek büyüklükte görülmez ve Güneş, Ay’ın etrafından bir halka şeklinde görünür. Parçalı tutulmalarda Ay, Güneş ve Dünya ile tam aynı hizaya gelmediğinden bize bakan yüzünün yalnızca bir parçasını kapatır. Hibrit tutulmalar, Ay’ın gölgesinin Dünya’nın kıvrık yüzeyinde hareket etmesiyle gerçekleşir. Bu tip tutulmalar halkalı tutulmadan tam tutulmaya kadar değişkenlik gösterebilir.
Önemli bir hatırlatma: Güneş tutulması sırasında Güneş’e özel bir koruma gözlüğü olmadan asla çıplak gözle bakmayın!
Kaynaklar
https://www.nasa.gov/image-article/australian-total-solar-eclipse-on-april-20-2023/