HD 3167 Yıldız Sistemi ve Sıra Dışı Yörüngeleri

Okuma Süresi: 3 dakika


Dünya’nın içinde olduğu Güneş Sistemi’nden yıldız sistemlerine aşinayız. Yıldız sistemlerinde bulunan gezegenlerin sayısı değişkenlik göstermekte ve hatta bazen hiç gezegeni olmayan yıldız sistemleri görmek de mümkün olmaktadır. Gezegenleri olan yıldız sistemlerinde Güneş Sistemi’mizde de olduğu gibi tüm gezegenler yıldızın çevresinde bulunan aynı düz plaka benzeri bir yörüngede hareket etmektedir. Ancak Dünya’dan 150 ışık yılı uzaklıktaki HD 3167 yıldız sistemi bilim insanlarını şaşırtarak bir istisna olmuştur.

HD 3167 yıldız sistemi HD 3167 b, c ve d gezegenlerine sahiptir. HD 3167 c ve d gezegenleri diğer yıldız sistemlerinden farklı olarak yıldızın ekvatoruyla paralel bir yörüngede dönmek yerine yıldızın kutuplarının aşağı ve yukarısına doğru dönmektedir. Dahası, HD 3167 b gezegeni Güneş Sistemi’nde olduğu gibi yıldızın ekvatoruna paralel düz yörüngede dönmektedir. Bu da birbirine dik iki yörüngeli bir yıldız sistemi oluşturmaktadır. Böyle bir şeye ilk defa tanık olduğunu belirten ve Cenevre Üniversitesinde bir gökbilimci olan Dr. Vincent Bourrer “Açıkçası bu bir sürprizdi. Bu, kendi Güneş Sistemi’mizden tamamıyla farklı bir şey.” ve “Bir teleskobunuz olsaydı ve sistemdeki diğer gezegenlerin yörüngesine bakıyor olsaydınız gökyüzünde dikey olarak gidiyor olurdu.” diye belirtti.

Bu konudaki en son keşif, Şili’deki Çok Büyük Teleskop (Very Large Telescope) gözlemevinde bulunan ESPRESSO teleskobu ile yapılmıştır. Bu teleskobun çok hassas ölçümler yapabilmesi nedeniyle yörünge açıları ve yönleri hesaplanabilmektedir. Ancak bu gözlemler sırasında sistemde zaman zaman sapmalar olabileceği de belirtilmiş, bu sapmaların sistem dışında bulunan bir nesneden kaynaklanabileceği eklenmiştir. İngiltere’deki Exeter Üniversitesinden Shweta Dalal, HD 3167 sistemini inceledikten sonra her 80 günde bir Jüpiter büyüklüğünde bir gezegenin HD 3167 yıldızının etrafında döndüğüne dair bulgular olduğunu belirtmiştir. Bu gezegenin kütleçekimi, en içteki gezegenin (HD 3167 b) sıkı yörüngesi nedeniyle yıldıza bağlı kalırken dıştaki iki gezegeni (HD 3167 c ve d) yörüngelerinin dışına itebilir.

HD 3167 gibi sıra dışı yıldız sistemlerini incelemek yıldız sistemlerinin oluşum aşamalarının aydınlatılmasına yardımcı olmaktadır. Bu yıldız sistemleri incelemek için planlanan araştırmalar da mevcuttur. Avrupa Uzay Ajansı, Samanyolu’ndaki yıldız sistemlerini Gaia teleskobu ile incelemekte ve bu sistemlerin eğim verileri gibi gezegen verilerini çıkarması planlanmaktadır. Dr. Bourrer ise ekibiyle ESPRESSO’YU kullanarak benzer gözlemler yapmayı planlamaktadır. Bu gözlemler sonucunda başka sıra dışı yıldız sistemlerine şahit olabilir, yıldız sistemi gezegenleri oluşumu hakkındaki perspektifimizi genişletebiliriz.

Kaynak:

Yorumlar kapatıldı.

WordPress gururla sunar | Theme: Baskerville 2 by Anders Noren.

Yukarı ↑