Devasa Kütleli Karadeliklerin Büyümesindeki İpuçları

Okuma Süresi: 3 dakika



Samanyolu birkaç milyar yıldıza sahip iken Mrk 462’nin sadece birkaç 100 milyon yıldıza sahip olması onu cüce galaksi sınıfında yer almasına neden oluyor. Bu durum gizlenmiş süper kütleli karadeliğin cüce bir galakside bulunmasının ilk örneklerinden biridir. Ancak yine de Mrk 462’de bulunan karadelik süper kütleli karadelikler içerisinde en küçüklerden biridir ve bu karadelikleri tespit etmek de oldukça zordur.


Büyük galaksilerde karadelikler galaksinin merkezindeki yıldızın hızlı hareketi ile tespit edilir ancak cüce galaksilerde hareket tespit edilemeyecek kadar sönük gerçekleşir. Büyüyen kararadeliklerin tespit edilmesinin başka bir yöntemi ise gazın milyonlarca dereceye kadar ısınması ve karadeliklerin içerisine düşerken yayılan X ışınlarını aramaktır.
Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması’ndan toplanan optik veriyle daha öncesinde bünyesinde karadelik büyümesine dair ipuçları barındıran sekiz farklı cüce galaksi incelendi ve galaksiler içinde sadece Mrk 462’nin X ışını işaretine sahip olduğu görüldü. Yüksek enerjili X ışının düşük enerjili X ışına kıyasla çok yüksek yoğunluğa sahip olması Mrk 462’deki karadeliğin çoğunlukla gaz tarafında gizlendiğini gösteriyor. Bu araştırmanın erken evrendeki karadeliklerin nasıl çok büyük kütlelere ulaşabildiği sorusunu açıklığa kavuşturabileceği düşünülmektedir.


Önceki araştırmalar, evren bir milyar yaşında olana kadar karadeliklerin 1 milyar Güneş kütlesine erişebildiklerini gösterdi. Bir fikre göre bu karadelikler 100 Güneş kütlesindeki yıldızların çökmesiyle oluştuğudur. Ancak bu fikir erken evren dönemindeki ağırlıklarına nasıl kısa sürede ulaşabildiklerini açıklamakta yetersiz kalıyor. Alternatif bir açıklama ise erken evrenin dev gaz ve tozların çökmesiyle on binlerce Güneş kütlesine sahip karadelikler ile başlamış olmasıdır. Süper kütleli karadeliklere sahip cüce galaksilerin büyük bir kısmı erken evrendeki düşük kütleli karadeliklerin muazzam hızlarda büyüyüp milyarlarca Güneş kütlesindeki büyük gökcisimlerini oluşturduğu fikrini desteklemektedir. Ancak küçük bir kısmı ise bu karadeliklerin yaşamlarına milyarlarca Güneş kütlesinde başladığı fikrini de destekleyebilmektedir. Devasa toz ve gaz bulutlarından orta boyutlu bir karadeliğe çöküş oldukça nadir bir durumdur bu yüzden birçok cüce galaksinin süper kütleli karadeliğe sahip olması beklenmemektedir. Diğer yandan ise yıldız çökmesinden meydana gelen karadelikler ise her galakside bulunmaktadır.

Kaynak

https://www.sciencealert.com/a-mini-supermassive-black-hole-has-been-found-in-a-dwarf-galaxy

Yorumlar kapatıldı.

WordPress gururla sunar | Theme: Baskerville 2 by Anders Noren.

Yukarı ↑